We kennen allemaal het gevoel: je krijgt een brief van de bank, een instructieblad van het ziekenhuis of een telefoonrekening in handen en je begrijpt er niets van.

De woorden zijn lang, de zinnen ingewikkeld en de lay-out overweldigend. Daar komt duidelijke taal om de hoek kijken. Duidelijke taal gaat niet over dingen simplificeren. Het gaat over respect, vertrouwen en empathie.  

Wat is duidelijke taal? 

“Plain language is when your audience can find what they need, understand what they find, and use it to take action.” – International Plain Language Federation 

Duidelijke taal is zowel een mentaliteit als een toolkit. Het betekent nadenken over voor wie je schrijft, waarom ze de informatie nodig hebben en hoe ze die zullen gebruiken. Het betekent ook het toepassen van beproefde strategieën – zoals kortere zinnen, een duidelijke structuur en actieve zinsbouw – die de tekst leesbaarder maken.  

Waarom is duidelijke taal belangrijk? 

We worden elke dag overspoeld met berichten. Maar de informatie die het belangrijkst is – contracten, hypotheken, instructies van ziekenhuizen – is vaak het moeilijkst te begrijpen.  

Als mensen iets niet begrijpen, kunnen ze er niet naar handelen. Dat kan tijd, geld en zelfs levens kosten.

Een voorbeeld: bij de oogarts werd dr. Deborah Bosley, een vooraanstaand expert op het gebied van eenvoudige taal, gevraagd: 

“Hoe goed ziet u als uw ogen zich in een superieure positie bevinden?” 

Ze had geen idee wat dat betekende – totdat de specialist het eenvoudig uitlegde: “wanneer u omhoog kijkt.”  

Bijna iedereen begrijpt “omhoog kijken”. Bijna niemand begrijpt “superieure positie”. Daarom is duidelijke taal zo belangrijk.  

Mythe: duidelijke taal is “versimpelen” 

Een veel voorkomende mythe is dat duidelijke taal teksten simplistisch of kinderachtig maakt. Het tegenovergestelde is waar. Bij duidelijke taal gaat het om helderheid en respect.  

“It’s not dumbing down—it’s wising up.” – Dr. Deborah Bosley 

Zelfs hoogopgeleide mensen hebben moeite met onduidelijke communicatie. Studies tonen aan dat jongere lezers zichzelf niet de schuld geven als ze iets niet begrijpen. Ze geven de schrijver of de organisatie de schuld. En dat schaadt het vertrouwen.

De kost van verwarring  

Onduidelijke taal frustreert mensen niet alleen, het kost ook geld. 

Een investeringsmaatschappij stuurde ooit een brief vol jargon over pensioenregels. Het resultaat? 10.000 telefoontjes van verwarde klanten in één week. 

Nadat de brief in duidelijke taal was herschreven, stopten de telefoontjes – en investeerden klanten zelfs meer geld. Duidelijke communicatie bouwde vertrouwen op, en vertrouwen leidde tot actie.

Hoe schrijf je in duidelijke taal 

Enkele van de grootste problemen en hun oplossingen: 

• Passieve zinsconstructies verbergen verantwoordelijkheid.

  • ❌ “De betaling moet uiterlijk vrijdag worden gedaan.”

  • ✅ “Betaal alstublieft uiterlijk vrijdag.”

• Negatieve bewoordingen brengen lezers in de war. 

  • ❌ “U kunt niet in eerste klas reizen.” 

  • ✅ “U moet economy class reizen.”

• Jargon werkt vervreemdend. 

  • ❌ “Oogheelkundig superieure positie.”

  • ✅ “Kijk omhoog.”

• Vlakke tekst ontmoedigt het lezen. 

  • Gebruik koppen, opsommingstekens en korte alinea's. 

• Door de schrijver centraal te stellen verspil je tijd.

  • Vraag altijd: Wat moet mijn publiek weten? 

💡 Tip: Lees je tekst hardop voor. Als je het zelf niet zo zou zeggen, herschrijf het dan.  

Gezondheidszorg: waar duidelijke taal levens redt 

Gezondheidszorg is een van de meest cruciale gebieden voor eenvoudige taal. Patiënten verlaten het ziekenhuis vaak met compacte, technische ontslaginstructies – of helemaal geen instructies.  

Zoals Dr. Bosley uitlegt: 

“Plain language in healthcare isn’t optional; it’s essential.” 

Zonder duidelijke instructies lopen patiënten het risico verkeerde medicijnen in te nemen, bijwerkingen verkeerd te interpreteren of essentiële stappen over te slaan. In deze context kan duidelijke taal levens redden.

Duidelijke taal en vertaling 

Duidelijke taal maakt vertalen ook gemakkelijker, sneller en nauwkeuriger. 

Wanneer bronteksten vol jargon of lange, ingewikkelde zinnen staan, moeten vertalers deze eerst “herschrijven” voordat ze zelfs maar kunnen beginnen met vertalen. Dit kost tijd, geld en verhoogt het risico op fouten.  

In het Nederlands is er zelfs een term voor: klare taal. Vertalers zijn opgeleid om teksten in duidelijke taal te herschrijven voordat ze ze vertalen. 

Duidelijke taal verbetert niet alleen de communicatie binnen één taal, maar zorgt er ook voor dat ideeën getrouwer worden overgebracht tussen talen en culturen. 

De kern: empathie 

Duidelijke taal is meer dan een stijl. Het is empathie in actie. 

Denk aan de chirurg die tegen een patiënt zegt: “Zorg ervoor dat u het goed schoonmaakt.” 

Voor de chirurg is het de honderdste keer dat die dit zegt.  

Voor de patiënt is het de eerste keer dat die dit hoort.  

Zonder details – hoe, hoe vaak, met wat? – is het advies nutteloos.  

Duidelijke taal betekent dat je je in de lezer verplaatst en vanuit zijn perspectief schrijft. 

Tot slot 

Duidelijke taal is belangrijk omdat begrip belangrijk is. Het bouwt vertrouwen op, bespaart tijd en geld en kan in de gezondheidszorg zelfs levens redden. 

Vraag jezelf de volgende keer dat je een e-mail, een rapport of een beleid schrijft af: 

• Kan mijn lezer vinden wat die nodig heeft? 

• Kan die het begrijpen?  

• Kan die ernaar handelen? 

Als het antwoord ja is, dan schrijf je in duidelijke taal.  

📌 Over de experts 

• Dr. Deborah Bosley is een internationale expert op het gebied van duidelijke taal en oprichter van The Plain Language Group. Ze heeft meer dan 25 jaar ervaring als hoogleraar technisch schrijven aan de UNC Charlotte en heeft gewerkt met ziekenhuizen, banken, universiteiten, overheidsinstanties en Fortune 500-bedrijven. 

• Kadija Bouyzourn is een gezamenlijk doctoraatsonderzoeker aan de KU Leuven (België) en de Universiteit van Melbourne, waar ze onderzoek doet naar taalbarrières in de gezondheidszorg. Eerder studeerde ze toegepaste taalkunde aan de Universiteit van Oxford. Haar publicaties omvatten werk over vertaalbeleid en meertalige communicatie. 

Geïnteresseerd in meer? Beluister de podcast van Kadija: I Speak Your Language

Bij Living Stone werken we samen met onze klanten om duidelijke taal in de praktijk te brengen. We geloven dat de echte kracht van duidelijke taal ligt in het vermogen om informatie helder, toegankelijk en bruikbaar te maken, zodat jouw publiek weet wat het moet doen en met vertrouwen de volgende stap kan zetten.

Klaar om jouw B2B-communicatie duidelijk, boeiend en effectief te maken?

Neem contact op met Anne-Mie Vansteelant via anne-mie.vansteelant@livingstone.eu  om te ontdekken hoe Living Stone je kan helpen bij het implementeren van strategieën voor eenvoudige taal waarmee je jouw bedrijfsdoelstellingen kan bereiken.